Spis treści
Co to jest kwalifikowany kurs pierwszej pomocy?
Kurs pierwszej pomocy w wersji kwalifikowanej (KPP) to kompleksowe szkolenie, które przygotowuje uczestników do udzielania zaawansowanej pomocy w różnych sytuacjach. Jego głównym celem jest wykształcenie umiejętności potrzebnych w momentach zagrożenia życia, takich jak:
- wypadki,
- nagłe zachorowania.
Uczestnicy poznają w trakcie zajęć techniki ratunkowe, takie jak resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) oraz inne ważne metody wspierania poszkodowanych. Po zakończeniu szkolenia oraz pozytywnym zdaniu państwowego egzaminu, każdy uczestnik zdobywa tytuł Ratownika. Ten tytuł, przyznawany na mocy Ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, umożliwia efektywne udzielanie pomocy medycznej.
Dzięki temu, osoby, które ukończyły kurs, stają się wartościowymi członkami różnych zespołów i społeczności. Kwalifikowany kurs pierwszej pomocy jest zatem kluczowy dla zwiększenia bezpieczeństwa w społeczeństwie. W efekcie, rośnie liczba ludzi, którzy są zdolni do szybkiej reakcji w trudnych sytuacjach, a umiejętności te są niezwykle ważne nie tylko w pracy zawodowej, ale także w życiu codziennym.
Kto może wziąć udział w kursie kwalifikowanej pierwszej pomocy?
Kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP) jest otwarty zarówno dla osób prywatnych, jak i dla członków służb mundurowych. Co istotne, nie jest konieczne posiadanie wcześniejszej wiedzy czy specjalnego przygotowania, co sprawia, że program jest świetnym rozwiązaniem dla tych, którzy stawiają pierwsze kroki w tej dziedzinie. Uczestnicy zdobywają praktyczne umiejętności, które są niezbędne do udzielania zaawansowanej pomocy medycznej. Oferta jest także skierowana do:
- ratowników,
- wolontariuszy,
- osób działających w organizacjach zajmujących się bezpieczeństwem.
Wszyscy ci mogą zdobyć niezwykle cenne doświadczenie. Kluczowe jest, aby kursanci zwrócili uwagę na spełnienie wszystkich wymagań prawnych przez organizatora; wówczas uzyskane zaświadczenie będzie miało ważność i zostanie uznane przez odpowiednie instytucje. Ukończenie kursu KPP nie tylko zwiększa osobiste kwalifikacje, ale również przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa w lokalnych społecznościach.
Jakie są cele kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy?
Kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP) ma na celu skuteczne przygotowanie uczestników do radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych, które mogą zagrażać życiu i zdrowiu. Jego podstawy opierają się na przedstawieniu niezbędnej wiedzy teoretycznej oraz praktycznych umiejętności, dzięki którym możliwe jest udzielanie pierwszej pomocy. Wśród kluczowych założeń kursu wyróżniamy kilka istotnych punktów:
- Rozwój kompetencji medycznych – uczestnicy mają okazję zapoznać się z różnymi nagłymi zagrożeniami zdrowotnymi, co pozwoli im na efektywne reagowanie w krytycznych chwilach,
- Nauka technik ratunkowych – program obejmuje podstawowe procedury takie jak resuscytacja krążeniowo-oddechowa, oraz obsługę defibrylatorów, a także wprowadza do stosowania stabilnej pozycji boku,
- Przygotowanie do akcji ratowniczych – uczestnicy dowiadują się, jak współpracować z innymi służbami ratunkowymi, co jest niezwykle ważne w przypadku poważnych incydentów,
- Kształtowanie odpowiedzialności – kurs promuje etykę oraz odpowiedzialność przy podejmowaniu decyzji, co wpływa na jakość udzielanej pomocy i bezpieczeństwo wszystkich zaangażowanych,
- Zwiększenie świadomości społecznej – po ukończeniu szkolenia, uczestnicy stają się ambasadorami wiedzy o pierwszej pomocy i przyczyniają się do tworzenia bezpieczniejszego otoczenia w swoich społecznościach.
Dodatkowo, celem kursu jest zmniejszenie liczby ofiar wypadków dzięki lepszej reakcji na sytuacje krytyczne. Nabyte umiejętności są nieocenione nie tylko dla pracowników medycznych, ale również dla wszystkich, którzy mogą natknąć się na sytuacje wymagające szybkiej interwencji w codziennym życiu.
Jak wygląda struktura kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy?
Kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP) został starannie zaplanowany, aby uczestnicy zdobyli zarówno teoretyczne, jak i praktyczne umiejętności niezbędne do udzielania zaawansowanej pomocy medycznej. Całkowita długość kursu wynosi 66 godzin, a w jego ramach odbywa się:
- 25 godzin wykładów,
- 41 godzin intensywnych ćwiczeń praktycznych i symulacji działań ratunkowych.
W trakcie zajęć teoretycznych kursanci poznają zasady postępowania w krytycznych sytuacjach oraz techniki ratunkowe, takie jak resuscytacja krążeniowo-oddechowa. Z kolei zajęcia praktyczne koncentrują się na symulacjach, które pozwalają uczestnikom na wdrożenie nabytych umiejętności w realistycznych warunkach. Dodatkowo, wszyscy uczestnicy mają dostęp do materiałów e-learningowych, co daje im możliwość poszerzenia wiedzy w dogodnym dla siebie czasie. Program kursu został skonstruowany w sposób kompleksowy, co sprzyja stopniowemu przyswajaniu informacji oraz umiejętności. Taki model nauczania znacznie zwiększa pewność siebie kursantów, jednocześnie przygotowując ich do efektywnego działania w sytuacjach kryzysowych.
Jakie formy zajęć w kursie kwalifikowanej pierwszej pomocy?
Kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP) oferuje różnorodne formy zajęć, dzięki czemu uczestnicy mogą w elastyczny sposób przyswajać nową wiedzę. Program przewiduje:
- stacjonarne spotkania odbywające się w weekendy,
- korzystanie z materiałów e-learningowych,
- webinary online stanowiące wsparcie dla tradycyjnych zajęć.
Taki wachlarz metod nauczania sprzyja interaktywnemu przyswajaniu informacji oraz praktycznym ćwiczeniom. Kluczowym aspektem kursu jest praktyka, ponieważ przygotowuje ona uczestników do realnych akcji ratunkowych. Tego rodzaju podejście nie tylko zwiększa pewność siebie kursantów, ale także umożliwia im skuteczne reagowanie w sytuacjach zagrożenia życia.
Jakie materiały są dostarczane w kursie kwalifikowanej pierwszej pomocy?
Kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy oferuje uczestnikom bogaty wachlarz materiałów edukacyjnych, które znacząco wspierają proces nauki. Kluczowym składnikiem tego programu są zasoby e-learningowe, takie jak:
- prezentacje,
- filmy instruktażowe,
- podręczniki,
które pomagają w uporządkowaniu zarówno wiedzy teoretycznej, jak i praktycznych umiejętności. Uczestnicy mają możliwość korzystania z tych materiałów zarówno podczas zajęć na żywo, jak i po ich zakończeniu, co pozwala im lepiej przygotować się do nadchodzącego egzaminu.
Podręczniki dostarczają podstawowych informacji na temat:
- sytuacji kryzysowych,
- metod interwencyjnych,
- technik udzielania pierwszej pomocy.
Filmy instruktażowe ilustrują poszczególne kroki, które należy podjąć w nagłych przypadkach, co sprzyja lepszemu przyswajaniu wiedzy wizualnej. Ponadto, przykłady rzeczywistych sytuacji oraz wykłady online poszerzają horyzonty uczestników, czyniąc ich naukę bardziej przystępną i zrozumiałą. Dzięki tym różnorodnym zasobom kursanci mają szansę lepiej zrozumieć skomplikowane zagadnienia oraz zwiększyć swoje kompetencje w obszarze medycyny. Wszystkie te elementy są kluczowe, by skutecznie działać w sytuacjach awaryjnych.
Jakie umiejętności zdobywa się podczas kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy?
W trakcie kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy uczestnicy zdobywają niezbędne umiejętności do efektywnego udzielania wsparcia w krytycznych sytuacjach, które zagrażają życiu lub zdrowiu. Kluczowe kompetencje obejmują m.in.:
- Ocena stanu poszkodowanego – uczestnicy uczą się, jak szybko ocenić sytuację oraz kondycję rannej osoby,
- Udrażnianie dróg oddechowych – kursy dostarczają informacji na temat metod zapewnienia drożności dróg oddechowych, co jest niezbędne w przypadku zadławienia lub problemów z oddychaniem,
- Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) – wiedza na temat technik, które mogą uratować życie w sytuacji zatrzymania krążenia, jest kluczowym elementem szkolenia,
- Defibrylacja zautomatyzowana – uczestnicy uczą się obsługi automatycznych defibrylatorów (AED), co ma istotne znaczenie przy zatrzymaniu akcji serca,
- Tlenoterapia – poznają zasady stosowania tlenoterapii, co może być przydatne w przypadkach hipoksji,
- Tamowanie krwotoków i opatrywanie ran – kursanci nabywają umiejętności chwytania krwotoków i skutecznego opatrywania ran,
- Unieruchamianie złamań – umiejętności te są kluczowe dla stabilizacji złamań oraz innych urazów do przybycia służb medycznych,
- Ochrona przed wychłodzeniem i przegrzaniem – uczestnicy zdobywają wiedzę na temat utrzymywania odpowiedniej temperatury ciała poszkodowanego,
- Postępowanie przeciwwstrząsowe – giáo i wskazówki dotyczące rozpoznawania i reagowania na objawy wstrząsu są istotnym elementem kursu,
- Ewakuacja poszkodowanego i segregacja medyczna – umiejętności związane z ewakuacją i oceną stanu pacjentów są praktycznymi aspektami nauki,
- Psychologiczne aspekty wsparcia poszkodowanych – kurs dostarcza wskazówek, jak udzielić emocjonalnego wsparcia osobom w stresujących sytuacjach.
Nabycie tych umiejętności znacząco zwiększa efektywność niesienia pomocy i wpływa na jakość ratunku, co jest nieocenione w nagłych wypadkach. Uczestnicy kursu stają się lepiej przygotowani do działania w trudnych okolicznościach, co z kolei przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa w ich lokalnych środowiskach.
Jakie są praktyczne elementy kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy?
Kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy oferuje uczestnikom szereg praktycznych ćwiczeń oraz symulacji akcji ratunkowych, co pozwala na wcielenie teorii w życie w realistycznych warunkach. Dzięki tym aktywnościom zdobywają oni umiejętność bezpiecznego podchodzenia do poszkodowanych oraz oceny sytuacji w obliczu różnych urazów, takich jak:
- urazy mechaniczne,
- urazy chemiczne,
- urazy termiczne.
Symulacje krytycznych sytuacji zdrowotnych są niezwykle ważne, obejmując między innymi:
- zawał serca,
- udar mózgu,
- stan cukrzycy,
- przypadki zatrucia,
- podtopienia,
- zadławienia.
Ćwiczenia prowadzone są przez doświadczonych instruktorów medycyny ratunkowej, co zapewnia przestrzeganie zasad bezpieczeństwa oraz poprawne wykonywanie procedur. Uczestnicy mają również okazję nauczyć się, jak dbać zarówno o swoje bezpieczeństwo, jak i bezpieczeństwo poszkodowanych, stosując odpowiednie techniki. Głównym celem tych zajęć praktycznych jest zdobycie nie tylko teoretycznej wiedzy, ale również umiejętności szybkiego i skutecznego reagowania w sytuacjach wymagających interwencji. Takie umiejętności znacząco zwiększają szanse na uratowanie życia w krytycznych momentach.
Ile czasu trwa kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy?
Kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy trwa 66 godzin, które dzielą się na:
- 25 godzin wykładów,
- 41 godzin intensywnych ćwiczeń praktycznych i symulacji działań ratunkowych.
Zajęcia odbywają się w weekendy, zazwyczaj przez dwa kolejne. Taka forma organizacji sprzyja skutecznemu przyswajaniu zarówno teorii, jak i cennych umiejętności potrzebnych do udzielania zaawansowanej pomocy medycznej. Uczestnicy mają szansę aktywnie uczestniczyć w symulacjach, co znacząco podnosi ich pewność siebie oraz lepsze przygotowanie do realnych sytuacji kryzysowych. Dzięki weekendowemu rozkładowi zajęć, kurs staje się bardziej przystępny dla osób, które pracują lub mają inne zobowiązania w ciągu tygodnia.
Jak przebiega egzamin na koniec kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy?
Egzamin końcowy z kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy dzieli się na dwie główne części: teoretyczną oraz praktyczną. W teoretycznej, uczestnicy muszą odpowiedzieć na pytania dotyczące podstawowych zasad udzielania pomocy. To istotny moment, który pozwala ocenić ich wiedzę na temat technik ratunkowych, które przyswoili podczas szkolenia.
Przechodząc do części praktycznej, kursanci mają szansę zaprezentować swoje umiejętności ratownicze w symulowanych zdarzeniach. Taki sposób przeprowadzania egzaminu ma na celu upewnienie się, że są oni przygotowani do działania w rzeczywistych sytuacjach kryzysowych. O ocenach decyduje komisja egzaminacyjna, w skład której wchodzi wojewódzki konsultant w dziedzinie medycyny ratunkowej oraz wykwalifikowani ratownicy. Taki zespół zapewnia rzetelną i obiektywną ocenę umiejętności uczestników.
Po pomyślnym zdaniu egzaminu, zdobywają oni cenny tytuł Ratownika, co stanowi istotny krok w ich karierze związanej z udzielaniem pomocy medycznej.
Jakie uprawnienia daje tytuł Ratownika po ukończeniu kursu?
Aby otrzymać tytuł Ratownika, należy ukończyć kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy. Szkolenie to daje uczestnikom rozległe uprawnienia do udzielania zaawansowanej pomocy medycznej. Osoby, które pomyślnie zaliczą egzamin, mają możliwość zatrudnienia w instytucjach związanych z Państwowym Ratownictwem Medycznym, takich jak:
- GOPR,
- OSP.
Ratownik KPP może wykonywać różnorodne zadania ratunkowe, w tym:
- prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej,
- korzystanie z zautomatyzowanych defibrylatorów (AED),
- stosowanie tlenoterapii.
Tytuł ten uprawnia do działania w sytuacjach kryzysowych, co znacząco wpływa na jakość i efektywność pomocy medycznej w różnych aspektach ratownictwa. Uzyskując niniejszy tytuł, osoba ma także szansę aktywnie brać udział w akcjach ratunkowych, co przekłada się na zwiększone bezpieczeństwo w lokalnej społeczności. Ludzie posiadający takie umiejętności odgrywają niezwykle ważną rolę w systemie ratownictwa, a ich kompetencje mają realny wpływ na ratowanie życia i zdrowia innych.
Jakie są wymagania do uzyskania tytułu Ratownika?
Aby zdobyć tytuł Ratownika, należy spełnić szereg wymagań. Na początek, każdy kandydat musi ukończyć kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP), którego program jest zatwierdzony przez Wojewodę Dolnośląskiego. Dodatkowo, uczestnicy kursu muszą posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, co oznacza, że muszą być osobami pełnoletnimi i w dobrym stanie zdrowia, aby móc skutecznie wykonywać obowiązki ratownika.
Gdy szkolenie dobiegnie końca, wszyscy uczestnicy przystępują do egzaminu teoretyczno-praktycznego, który organizuje komisja egzaminacyjna. Ten sprawdzian obejmuje zarówno teorię z zakresu udzielania pierwszej pomocy, jak i praktyczne umiejętności niezbędne w nagłych przypadkach. Po pomyślnym zdaniu egzaminu, kandydat zdobywa tytuł Ratownika, co otwiera mu drzwi do wielu ofert pracy w instytucjach zajmujących się ratownictwem medycznym.
Jak często należy odnawiać certyfikat uzyskany podczas kursu?
Certyfikat uzyskany po zakończeniu kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy wymaga odnowienia co trzy lata. Proces ten, zwany recertyfikacją, polega na uczestnictwie w specjalnym kursie przypominającym, który ma na celu aktualizację wiedzy i umiejętności w zakresie udzielania pierwszej pomocy.
Po odbyciu kursu, uczestnicy mają obowiązek zdania egzaminu recertyfikacyjnego, co pozwala na potwierdzenie ich kompetencji w dziedzinie ratownictwa oraz na odzyskanie certyfikatu. Takie regulacje mają na celu zapewnienie, że ratownicy są na bieżąco z najnowszymi metodami i technikami. To jest niezwykle istotne w przypadku sytuacji kryzysowych.
Proces odnowienia certyfikatu przyczynia się do zwiększenia poziomu bezpieczeństwa w społecznościach, w których pracują ratownicy, co sprawia, że wszyscy czujemy się bardziej pewni w obliczu nagłych zdarzeń.
Jak kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy wpływa na możliwości zatrudnienia?
Ukończenie kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP) jest niezwykle istotne dla osób poszukujących zatrudnienia. Zdobycie tytułu Ratownika otwiera szerokie możliwości zawodowe. Wiele firm, zwłaszcza te związane z sektorem publicznym, wysoko ocenia tę kwalifikację.
W służbach takich jak:
- policja,
- straż pożarna,
- medyczne organizacje ratunkowe.
Umiejętności z zakresu pierwszej pomocy są absolutnie niezbędne, ponieważ mogą ratować życie w kryzysowych sytuacjach. Co więcej, uzyskanie tytułu Ratownika stanowi duży atut w procesie rekrutacji do tych organizacji, gdzie szybka i skuteczna reakcja jest kluczowa. W wielu firmach ochroniarskich oraz na dużych wydarzeniach, posiadanie wykwalifikowanego ratownika bywa wręcz wymagane, co znacząco podnosi szanse na zatrudnienie osób, które przeszły ten kurs.
Dla wielu pracowników z certyfikatami pierwszej pomocy rynek pracy staje się bardziej przyjazny. W szczególności w dziedzinach związanych z:
- bezpieczeństwem,
- medycyną,
- ratownictwem.
Tacy kandydaci zyskują na wartości. Pracodawcy szukają osób, które potrafią efektywnie funkcjonować w sytuacjach stresowych. Uczestnictwo w kursie kwalifikowanej pierwszej pomocy nie tylko rozwija kompetencje indywidualne, ale również stwarza nowe ścieżki kariery. Taki rozwój poszerza horyzonty zawodowe i przyczynia się do stabilności zatrudnienia w dynamicznie zmieniającym się środowisku pracy.
Jakie są różnice między kursem kwalifikowanej pierwszej pomocy a tradycyjnym kursem pierwszej pomocy?
Kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP) wyróżnia się na tle klasycznego kursu pierwszej pomocy, zwłaszcza pod względem nabywanej wiedzy i umiejętności. Skupia się na zaawansowanych procedurach ratunkowych, takich jak:
- automatyczna defibrylacja,
- tlenoterapia.
To sprawia, że uczestnicy są lepiej przygotowani do działania w krytycznych sytuacjach. W przeciwieństwie do tego, tradycyjne kursy koncentrują się na podstawowych umiejętnościach, takich jak:
- resuscytacja krążeniowo-oddechowa,
- opatrywanie ran.
Kurs KPP trwa 66 godzin, z czego 25 godzin poświęcono wykładom, a 41 godzin na zajęcia praktyczne. Wymaga to znacznie więcej czasu i zaangażowania niż krótsze kursy tradycyjne.
Po jego ukończeniu uczestnicy mogą zdobyć tytuł Ratownika, co otwiera drzwi do pracy w jednostkach współpracujących z Państwowym Ratownictwem Medycznym – opcji, która nie jest dostępna po zakończeniu standardowego kursu.
Dodatkowo, KPP kładzie duży nacisk na współpracę z innymi służbami ratunkowymi oraz na etyczne aspekty udzielania pomocy. Te elementy są niezwykle istotne w profesjonalnym ratownictwie. Uczestnicy nabywają nie tylko techniczne umiejętności, ale także rozwijają zdolność podejmowania szybkich decyzji w stresujących warunkach, co zwiększa ich atrakcyjność jako przyszłych pracowników w sektorze ratownictwa.
Jakie są normy prawne dotyczące kursów kwalifikowanej pierwszej pomocy?
W Polsce przepisy dotyczące kursów kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP) są ściśle uregulowane. Najważniejszym dokumentem w tej kwestii jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia oraz Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Organizacje prowadzące takie kursy muszą spełniać konkretne wymagania związane z:
- kadrą dydaktyczną,
- wyposażeniem,
- procedurami szkoleniowymi.
Programy tych szkoleń zatwierdza Wojewoda Dolnośląski, co gwarantuje ich zgodność z obowiązującymi standardami edukacyjnymi i prawnymi. Uczestnicy nabywają nie tylko wiedzę, ale także praktyczne umiejętności, które pozwalają na udzielanie zaawansowanej pomocy medycznej. Przykładem są techniki ratunkowe, takie jak resuscytacja krążeniowo-oddechowa. Przepisy szczegółowo określają również wymagania dotyczące egzaminów końcowych oraz zasady recertyfikacji, które są kluczowe dla utrzymania uprawnień. Ponadto, organizatorzy mają obowiązek zapewnienia wysokiej jakości materiałów edukacyjnych oraz komfortowych warunków do nauki. Te wszystkie aspekty mają bezpośredni wpływ na umiejętności przyszłych ratowników.
Jakie są zalety ukończenia kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy?
Ukończenie kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP) wiąże się z wieloma korzyściami, które wpływają na sposób, w jaki uczestnicy radzą sobie w sytuacjach awaryjnych oraz na ich rozwój zawodowy. Jednym z najbardziej istotnych aspektów jest wzrost pewności siebie, który jest niezwykle ważny w kryzysowych okolicznościach, gdzie wymagana jest szybka reakcja. Kurs pozwala na opanowanie zarówno podstawowych technik, jak i bardziej zaawansowanych procedur ratunkowych, co zapewnia uczestnikom narzędzia do skutecznego udzielania pomocy w trudnych momentach.
Dzięki tym umiejętnościom, osoby, które ukończyły KPP, stają się niezwykle wartościowymi członkami zespołów, zwłaszcza w służbach ratunkowych. Praca w placówkach takich jak:
- Państwowe Ratownictwo Medyczne,
- szpitale,
- organizacje non-profit.
Uzyskanie statusu Ratownika znacząco zwiększa atrakcyjność na rynku zatrudnienia. Wzrost kompetencji zawodowych to kolejny istotny element tego kursu, który otwiera drzwi do pracy w sektorze medycznym i ratunkowym. Osoby posiadające świeżo nabyte umiejętności są w stanie samodzielnie przeprowadzać akcje ratunkowe, co znacząco podnosi ich sprawność na polu zawodowym.
Dodatkowo kurs KPP zwiększa satysfakcję płynącą z umiejętności ratujących życie. Wiedza w zakresie udzielania pierwszej pomocy kształtuje poczucie odpowiedzialności i zaangażowanie w życie społeczne, co pozytywnie wpływa na interakcje między ludźmi. Pomoc w przywracaniu do życia lub wsparciu osób w kryzysie przynosi ulgę poszkodowanym oraz buduje pewność siebie u ratowników.
Kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy dostarcza więc uczestnikom nie tylko praktycznych umiejętności, ale także znacznie zwiększa ich wartość na rynku pracy, oferując przy tym ogromną satysfakcję z możliwości niesienia pomocy innym.