Kościół św. Karola Boromeusza w Żyrardowie


Kościół pod wezwaniem św. Karola Boromeusza w Żyrardowie to niezwykła budowla, która pełni rolę najstarszego kościoła dla pierwszej rzymskokatolickiej parafii w tej miejscowości.

Wzniesiony w 1891 roku, obiekt ten powstał dzięki funduszom, które zapewnił Karol Dittrich jr.. Jego architektura odzwierciedla charakterystyczne dla tego okresu elementy stylu neogotyckiego, co czyni go istotnym punktem na mapie architektonicznej Żyrardowa.

Historia

Świątynia pod wezwaniem św. Karola Boromeusza z początku funkcjonowała jako kościół filialny parafii w Wiskitkach. Jej znaczenie wzrosło, gdy stała się argumentem w procesie tworzenia rzymskokatolickiej parafii w Żyrardowie, co miało miejsce w 1898 roku. Karol Dittrich jr. z tej okazji ofiarował kościół na wieczystą własność nowo powstałej parafii. Co ciekawe, to fabryka była odpowiedzialna za wypłatę pensji duchownym zarówno katolickim, jak i ewangelickim w tej lokalizacji.

Już w momencie oddania do użytku kościół wykazywał oznaki niewystarczalności, pełniąc rolę głównego miejsca kultu katolickiego dla osady fabrycznej. Do 1898 roku, obiekt ten podporządkowany był parafii w Wiskitkach, gdzie znajdował się główny kościół. Niestety, jego dominacja trwała zaledwie do 22 maja 1898 roku. Jednak w rzeczywistości kościół ten spełniał swoje funkcje przez kolejne kilkanaście lat, aż do momentu zakończenia budowy kościoła pw. Matki Bożej Pocieszenia w 1903 roku, który to w dużej mierze przejął organizację praktyk religijnych z parafii św. Karola Boromeusza.

Architektura

Świątynia została zbudowana na prostokątnym planie, uwzględniając prezbiterium, które również ma prostokątny kształt. W architekturze budowli zauważalny jest wpływ kościołów halowych. Wnętrze podzielone jest na trzy nawy dzięki zastosowaniu kolumn, co nadaje przestrzeni harmonijnej kompozycji. Środkowa nawa jest nieznacznie wyższa od bocznych, które przykryte są drewnianym stropem, podczas gdy nawa główna ozdobiona jest pozornym drewnianym sklepieniem. Podłoga wykonana jest z płytek w kolorach białym, szarym i czarnym, tworząc geometryczne wzory.

Wnętrze kościoła zawiera trzy ołtarze; główny z nich dedykowany jest patronowi oraz Matce Boskiej Częstochowskiej, a jego forma przejawia cechy stylu neogotyckiego. Obraz umieszczony w tym ołtarzu został namalowany przez Augusta Frinda, malarza związane z Dittrichami. Natomiast ołtarze boczne poświęcone są Chrystusowi Dobremu Pasterzowi oraz Matce Bożej Niepokalanie Poczętej. Na chórze umieszczone są organy, pochodzące z pracowni braci Rieger, które są rekonstrukcją wcześniejszego instrumentu.

W wyniku tragicznego pożaru, który miał miejsce w 1978 roku, kościół doznał znacznych zniszczeń. Zniszczeniu uległa duża część korpusu głównego, co było wynikiem zastosowania drewna w konstrukcji stropu oraz sklepienia głównej nawy. Uszkodzenia dotknęły również prospekt organowy. Po odbudowie, która odbyła się według pierwotnych założeń, obiekt nie wprowadził nowych elementów do wnętrza. Kościół, zbudowany z czerwonej cegły, nigdy nie miał dzwonnicy; jedynie niewielki dzwon zainstalowano w wieżyczce umieszczonej w fasadzie budynku.

Obiekt jest orientowany, co oznacza, że prezbiterium znajduje się po stronie wschodniej. Świątynia otoczona jest ogrodzeniem z końca dziewiętnastego wieku, w obrębie którego przetrwały resztki zabytkowego drzewostanu. W 2008 roku przeprowadzono prace mające na celu oczyszczenie części zewnętrznych ścian, w tym fasady, z nagromadzonych nawarstwień brudu pochodzącego z dymu oraz zanieczyszczeń atmosferycznych.

Przypisy

  1. a b K. Zwoliński, Zakłady Żyrardowskie w latach 1885–1915, Książka i Wiedza, Warszawa 1979 r., str. 196
  2. Rejestr zabytków nieruchomych woj. mazowieckiego. [dostęp 31.01.2010 r.]

Oceń: Kościół św. Karola Boromeusza w Żyrardowie

Średnia ocena:4.61 Liczba ocen:6