Bohdan Kwiatkowski


W artykule przybliżymy postać Bohdana Kazimierza Kwiatkowskiego, znanego również jako Bolesław Kosiński, który zyskał uznanie pod pseudonimami Lewar oraz Wspornik. Urodził się 9 października 1904 roku w Żyrardowie, a swoje życie zakończył 1 kwietnia 1971 roku w Chicago.

Bohdan Kwiatkowski był wybitnym polskim inżynierem chemikiem oraz majorem broni pancernych w Wojsku Polskim, a także w Polskich Siłach Zbrojnych i Armii Krajowej. Jego działalność w czasie II wojny światowej, w tym udział w Powstaniu Warszawskim, umiejscawia go wśród wyróżniających się Żołnierzy Wyklętych, a także cichociemnych, czyli żołnierzy przeszkolonych w Wielkiej Brytanii w zakresie działań w okupowanej Polsce.

Warto zaznaczyć, że Kwiatkowski posiadał szeroką znajomość języków obcych, w tym: niemieckiego, rosyjskiego, angielskiego oraz francuskiego. Był również odznaczony zwykłym Znakiem Spadochronowym nr 0210 oraz Bojowym Znakiem Spadochronowym nr 1458, co świadczy o jego wyspecjalizowanym przeszkoleniu i umiejętnościach w zakresie działań spadochronowych.

Życiorys

Życiorys Bohdana Kwiatkowskiego sięga aż do 1906 roku, kiedy to osiedlił się z rodziną w Warszawie. W 1913 roku rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Warszawie, a od 1918 roku kontynuował w Gimnazjum im. E. Konopczyńskiego. W 1924 roku z powodzeniem zdał egzamin dojrzałości.

Po ukończeniu szkoły, Kwiatkowski zapisał się na Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej, gdzie zdobył praktyczne doświadczenie w rafinerii „Aquila” w Ploesti. W latach 1930-1934 pracował jako nauczyciel fizyki i chemii w szkołach wieczorowych. W czasie swojej kariery akademickiej, od 1932 do 1933 roku, pełnił funkcję asystenta profesora Iwanowskiego w katedrze technologii fermentacji produktów spożywczych. Ukończył studia w 1934 roku, uzyskując tytuł inżyniera chemika.

Od października 1931 roku do czerwca 1932 roku Kwiatkowski służył w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 7 w Śremie. Przeszedł szkolenie w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej w Wyszkowie, a od lipca 1932 roku został przydzielony jako dowódca plutonu czołgów „TK” do 3 Pułku Pancernego w Modlinie. Awansował na stopień podporucznika z dniem 1 stycznia 1935 roku.

W 1934 roku rozpoczął pracę jako doradca techniczny w Ministerstwie Przemysłu i Handlu, a od 1937 roku był zastępcą dyrektora katowickiego oddziału „Wspólnoty Interesów Górniczo-Hutniczych”. Szukał innowacyjnych rozwiązań, współpracując z profesorem Dominikiem nad nowatorską metodą produkcji tlenku żelazawo-żelazowego z wypalonego pirytu.

Podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku, Kwiatkowski został zmobilizowany i przydzielony do Ośrodka Zapasowego Broni Pancernych nr 1 w Warszawie. Jako dowódca plutonu 2 batalionu czołgów „A” walczył w rejonie Katowic i Chorzowa. Po przekroczeniu granicy polsko-węgierskiej 18 września, dotarł do Francji i wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych. Od 21 października 1939 roku służył w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej, a następnie w 2 batalionie czołgów 10 Brygady Kawalerii Pancernej.

Po upadku Francji, 28 czerwca 1940 roku, Kwiatkowski dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych pod dowództwem brytyjskim i pełnił funkcję oficera technicznego w 2 batalionie czołgów. Awansował na stopień porucznika ze starszeństwem od 1 grudnia 1941. Służył w 2 dywizjonie pociągów pancernych w Ashford w Kent do 12 kwietnia 1943 roku.

Decydując się na powrót do kraju, przeszedł zaawansowane kursy przeszkoleniowe w zakresie dywersji i broni pancernej, a także uczestniczył w kursach dla przyszłych cichociemnych. Został zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 3 września 1943 roku w Londynie. Został przeniesiony jako oficer techniczny i instruktor do Bazy nr 10 w Ostuni we Włoszech. 11 maja 1944 roku awansował na stopień kapitana, ze starszeństwem od 1 marca 1944.

W nocy 10/11 maja 1944 roku, w ramach operacji „Riposta”, skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski. Miał zamiar zrzutu 19 km od Piotrkowa Trybunalskiego, w okolicach miejscowości Żerechowa, ale po walkach prowadzonych przez oddział partyzancki „Burza” zrzut został zmieniony i nastąpił kilka kilometrów dalej.

W grupie spadochronowej znajdowali się także ppor. Kazimierz Bernaczyk-Słoński ps. Rango, ppor. Jan Bienias ps. Osterba, ppor. Zdzisław Straszyński ps. Meteor, ppor. Zygmunt Ulm ps. Szybki oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj ppor. Stanisław Niedbał-Mostowin ps. Bask. Po skoku, do 31 maja włącznie, Kwiatkowski działał w oddziale „Burza”, a od czerwca pełnił funkcję instruktora w Ośrodku Pancernym „Wiatrak” na Obszarze Warszawskim AK.

W czasie Powstania Warszawskiego działał jako dowódca patrolu przeciwpancernego, a następnie od 14 sierpnia 1944 roku był oficerem operacyjnym Komendy Podobwodu Śródmieście Południowe. Od 28 sierpnia do 5 października dowodził sztabem podobwodu, uczestnicząc w walkach o budynki: PAST-y oraz YMCA. Jego heroizm został doceniony, a 28 września 1944 roku odznaczony został medalem Virtuti Militari, a 1 października – Krzyżem Walecznych.

Po kapitulacji Powstania, udało mu się uniknąć niewoli niemieckiej. Pełnił funkcję oficera ds. zleceń Komendanta Głównego AK, przebywając z KG AK kolejno w Pruszkowie, Milanówku, Podkowie Leśnej i Częstochowie. 19 grudnia 1944 roku został aresztowany przez gestapo w Częstochowie, a następnie od 30 grudnia przetrzymywany w Tomaszowie Mazowieckim, a później, od 8 stycznia 1945 roku, osadzony w więzieniu w Krakowie przy ul. Montelupich.

Od 16 stycznia Kwiatkowski był więziony w obozach koncentracyjnych: Groß-Rosen, Mittelbau-Dora oraz Bergen-Belsen, gdzie 16 kwietnia 1945 roku odzyskał wolność dzięki interwencji żołnierzy brytyjskich.

7 maja 1945 roku zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. W tym czasie awansował na stopień majora z dniem 1 stycznia 1945. Po zakończeniu wojny, do 11 lutego 1947 roku służył w Polskich Siłach Zbrojnych, a następnie do 6 listopada 1948 roku w PKPR.

Po wojnie Kwiatkowski osiedlił się na emigracji. Był przewodniczącym Koła Cichociemnych oraz współzałożycielem Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, a także Stowarzyszenia Byłych Żołnierzy AK. Pracował w tym ostatnim od 1948 roku. Był także współautorem publikacji przygotowanej przez Biuro Historyczne Sztabu PSZ pt. Armia Krajowa, w której opracował rozdziały dotyczące sabotażu, dywersji oraz historii polskich oddziałów partyzanckich, a także końcowego okresu walk Armii Krajowej.

Był redaktorem londyńskich wydań książki pt. Drogi cichociemnych. Po wojnie współpracował z Delegaturą Zagraniczną WiN oraz z komórką ds. łączności z krajem „Zbiornica”, która została powołana podczas likwidacji Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, pod kierownictwem Bohdana Sałacińskiego vel Andrzej Pomian, delegata gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego. Zorganizowano szereg szkoleń dla dywersantów WiN, przygotowujących ich do pracy konspiracyjnej w komunistycznej Polsce.

W latach 1949-1951 Kwiatkowski pracował jako wykładowca chemii nieorganicznej w Polish University College oraz kierownik laboratoriów chemicznej analizy jakościowej i ilościowej. Od sierpnia 1951 roku przebywał na emigracji w Kanadzie, a od sierpnia 1955 roku w Stanach Zjednoczonych, gdzie osiedlił się w Chicago. Przez wiele lat był prezesem tamtejszego oddziału Związku Żołnierzy AK.

Zmarł 1 kwietnia 1971 roku w Chicago, a jego ciało zostało pochowane 16 kwietnia w Warszawie, na cmentarzu Powązkowskim (d. Wojskowym) w kwaterze 165.

Bohdan Kwiatkowski był także autorem wielu wspomnień, w tym:

  • Sabotaż i dywersja opublikowanych przez Bellonę w 1949 roku,
  • Z „Południa” na „Północ” Warszawy, Piorun zdobywa „małą Pastę” i Ostatnie dni, które ukazały się w książce Drogi cichociemnych… (wyd. I, II, III, Veritas, Londyn, 1954, 1961, 1972, Bellona, Warszawa, 1993, 2008).

Awanse

W odniesieniu do awansów Bohdana Kwiatkowskiego, odnotowano kilka istotnych dat oraz stopni wojskowych, które znacząco wpłynęły na jego karierę.

  • Podporucznik – przyznany ze starszeństwem od 1 stycznia 1935 roku,
  • Porucznik – uzyskany ze starszeństwem od 1 grudnia 1941 roku,
  • Kapitán – mianowanie miało miejsce 11 maja 1944 roku, ze starszeństwem od 1 marca 1944 roku,
  • Major – awans przyznany ze starszeństwem od 1 stycznia 1945 roku.

Odznaczenia

Bohdan Kwiatkowski został uhonorowany w sposób wyjątkowy, co podkreśla jego zasługi i odwagę. Oto jego odznaczenia:

  • krzyż srebrny orderu virtuti militari,
  • krzyż walecznych,
  • medal za odwagę w sprawie wolności (Wielka Brytania).

Życie rodzinne

Bohdan Kwiatkowski był synem Kazimierza, który pracował jako nauczyciel w szkole średniej, oraz Celiny, z domu Gajewskiej. Jego życie osobiste obejmowało dwa małżeństwa. Pierwszą żoną była Jadwiga, z domu Górska, z którą zawarł związek małżeński, a następnie, w 1960 roku, ożenił się z Marią Kaszubską.

Po jego śmierci, Bohdan Kwiatkowski został pochowany 16 kwietnia 1971 roku na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie.

Przypisy

  1. Pamięć [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 20.02.2024 r.]
  2. Cichociemni - nazwa, przysięga, znak [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 19.02.2024 r.]
  3. Cichociemni - rekrutacja [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 19.02.2024 r.]
  4. KajetanK. Bieniecki, Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Kraków: Arcana, 1994 r., s. 156-161.
  5. Teka personalna, 1943–1946, s. 3-34, w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0133.

Oceń: Bohdan Kwiatkowski

Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:17