Stanisław Mateusz Hencel, znany pod pseudonimem „Pik”, był wybitnym oficerem, który urodził się 21 września 1918 roku w Żyrardowie. Jego życie, mimo że krótkie, pełne było znaczących osiągnięć oraz oddania służbie wojskowej.
Hencel pełnił rolę porucznika saperów w Wojsku Polskim oraz Polskich Siłach Zbrojnych, a także aktywnie działał w Armii Krajowej. Jako cichociemny, uczestniczył w misjach, które wymagały nie tylko odwagi, ale też doskonałych umiejętności wojskowych i przywódczych.
Jego tragiczna śmierć miała miejsce 30 października 1942 roku, podczas lotu, który odbywał się nad Norwegią, w rejonie pomiędzy Helleren a Refsland w okręgu Rogaland. Hencel pozostaje symbolem niezwykłej determinacji i heroizmu, jakie charakteryzowały polskich żołnierzy w czasie II wojny światowej.
Życiorys
W latach 1936–1939 Stanisław Hencel rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Saperów, co stanowiło kluczowy moment w jego karierze wojskowej. 1 września 1939 roku otrzymał przydział do 8 batalionu saperów, uzyskując awans na podporucznika.
W trakcie kampanii wrześniowej walczył w składzie 24 batalionu saperów, wchodzącego w skład 24 Dywizji Piechoty. Po dramatycznych wydarzeniach, które miały miejsce we wrześniu, wygrał ze swoim losem i 19 września 1939 roku zdołał przedostać się na Węgry, gdzie został internowany. Jednak wkrótce po tym, bo już w listopadzie 1939 roku, Hencel dotarł do Francji, gdzie pozostawał do czerwca 1940 roku w Centrum Wyszkolenia Saperów, a następnie udał się do Wielkiej Brytanii.
W Anglii służył w 4 kompanii saperów 4 Brygady Kadrowej Strzelców, jednak jego pragnienie działania w Polsce skłoniło go do zgłoszenia się do służby krajowej. Przeszedł odpowiednie przeszkolenie z zakresu dywersji, co zaowocowało jego przysięgą na Rotę Armii Krajowej, do której przystąpił 24 sierpnia 1942 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza.
W ramach operacji „Pliers” miał zaszczyt pełnić rolę porucznika cichociemnego o pseudonimie „Pik”. W nocy z 29 na 30 października 1942 roku leciał do Polski na pokładzie samolotu typu Halifax NF-S W-7773, który niestety rozbił się około godziny 3 rano w Norwegii, pomiędzy miejscowościami Helleren i Refsland. Razem z Henclem w locie znajdowało się także 156 tys. dolarów oraz 70 tys. marek niemieckich, które miały zostać dostarczone do Polski.
Obok niego polegli także inni cichociemni, Jerzy Bichniewicz i Wiesław Szpakowicz. Po zakończeniu operacji, Hencel oraz pozostali uczestnicy zostali pochowani na cmentarzu w Egersund. W 1953 roku ich szczątki przeniesiono na cmentarz w Volwat w Oslo, tworząc trwałą pamiątkę po ich heroicznych czynach.
Odznaczenia
Wyróżnienia przyznane Stanisławowi Hencelowi podkreślają jego bohaterstwo oraz zasługi. Jest on czterokrotnym laureatem Krzyża Walecznych, co świadczy o jego odwadze i determinacji w obliczu wyzwań. Oprócz tego, otrzymał również Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, co dodatkowo uwydatnia jego osiągnięcia w służbie krajowi.
Upamiętnienie
W lewej nawie kościoła św. Jacka usytuowanego przy ul. Freta w Warszawie w 1980 roku z inicjatywy lokalnej społeczności odsłonięto tablicę Pamięci, która uhonorowuje żołnierzy Armii Krajowej, w tym dzielnych cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii oraz Włoch. Stali się oni symbolem walki o niepodległość Polski, a wśród 110 wymienionych na tej tablicy poległych cichociemnych znajduje się również postać Stanisława Hencela.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Aleksy Parol | Bohdan Kwiatkowski | Mirosław Siedlecki | Stanisław Bodych | Marek Kurzyk | Jerzy Mrówczyński | Marek Jasiński (strażak) | Czesław Klim | Aleksander Klotz | Leon BączkiewiczOceń: Stanisław Hencel