Józef Pater to postać, która na pewno zasługuje na bliższe przyjrzenie się. Urodził się 31 lipca 1897 roku w Żyrardowie, co było punktem wyjścia do jego ciekawych życiowych doświadczeń. Był nie tylko utalentowanym artystą, ale również osobą zaangażowaną w życie polityczne swojego kraju.
Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie 24 czerwca 1942 roku w obozie Auschwitz-Birkenau, gdzie zginął w wyniku brutalnych działań okupacyjnych. Jego biografia jest przykładem złożoności losów ludzi, którzy łączyli sztukę z polityką w trudnych czasach historycznych.
Życiorys
Józef Pater rozpoczął swoje zaangażowanie w życie polityczne w 1912 roku, przystępując do Polskiej Partii Socjalistycznej – Frakcji Rewolucyjnej. W tym samym okresie dołączył do Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W 1914 roku podjął naukę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, jednak w listopadzie przerwał studia, by wstąpić do Legionów Polskich. Po rozpoczęciu działań wojennych, od listopada 1916 roku pracował w biurach rekrutacyjnych w Siedlcach oraz Łukowie.
Jego polityczne i patriotyczne przekonania postawiły go w trudnej sytuacji, kiedy to odmówił złożenia przysięgi cesarzowi Austrii, co skutkowało uwięzieniem. Na wolność wrócił po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, a następnie zaciągnął się do Wojska Polskiego jako ochotnik. Istnieje prawdopodobieństwo, iż równolegle kontynuował studia, bowiem w 1921 roku uzyskał dyplom ukończenia Akademii.
Po listopadzie 1920 roku Pater przestał być aktywny w wojsku, jednak w listopadzie 1924 roku ponownie związał się ze służbą wojskową, przechodząc do rezerwy na koniec 1929 roku. Od 1930 roku działał jako delegat rządu, a jego obowiązki prowadziły go do Torunia, Kutna oraz Grodziska Mazowieckiego.
W 1932 roku Józef Pater objął stanowisko prezesa kutnowskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych, a w styczniu 1934 roku dołączył do Agencji Radiofonii, gdzie pracował aż do czerwca 1935 roku, kiedy to został radnym w Grodzisku Mazowieckim.
Po wybuchu II wojny światowej Pater objął stanowisko naczelnego dowódcy Gwardii Obrony Narodowej, która wchodziła w skład Konfederacji Narodu. W kwietniu 1940 roku Gwardia została włączona do Związku Czynu Zbrojnego, a w październiku do Konfederacji Zbrojnej. Działał pod pseudonimem „Orlot”.
15 lutego 1941 roku został aresztowany wraz z żoną i trafił do więzienia na Pawiaku. Kiedy przebywał w lazarecie, Zygmunt Śliwicki oraz Franciszek Znamirowski zaproponowali mu ucieczkę, jednak Pater odmówił, obawiając się o bezpieczeństwo żony. Następnie, 17 kwietnia 1942 roku, podczas transportu, trafił do Auschwitz, gdzie otrzymał numer 31225 oraz status polskiego więźnia politycznego. Zmarł w obozie 24 czerwca 1942 roku.
Za jego działalność polityczną uhonorowano go Krzyżem Niepodległości z Mieczami oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych za bohaterskie czyny.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Piotr Ostaszewski | Roman Smogorzewski | Franciszek Biedrzycki | Jerzy Naziębło | Julian Kubiak | Adolf Heidrich | Ryszard Bartosiewicz | Albert Breyer | Stanisław Barański (polityk) | Stefan Siekierski | Stefan Niewiadomski | Zofia Ładyńska | Stefan Jodłowski | Jerzy Słomiński (polityk) | Maria Stelmach | Daria Kowalczyk | Lucjan Chrzanowski | Róża Żarska | Ryszard Chudzik | Paweł SajakOceń: Józef Pater (polityk)